Wat is ACT?
Acceptance and Commitment Therapy
ACT
ACT, Acceptance and Commitment Therapy (Hayes, Wilson & Strosahl) is een derde generatie gedragstherapie die je helpt om op een flexibele manier om te gaan met de obstakels die je onherroepelijk tegenkomt (Acceptance) in je leven, terwijl je kan blijven investeren in de dingen die écht belangrijk voor jou zijn (Commitment).
Essentie en kern
De essentie van ACT:
‘Verander wat je kunt veranderen, leer omgaan met ongemak en pijn terwijl je op weg gaat om te zijn wie je ten diepste wil zijn’.
De kern van ACT is de overtuiging dat het vechten tegen onvermijdelijke zaken uiteindelijk ten koste gaat van een waardevol leven.
Wat je leert
ACT leert je op een andere, actieve en ervaringsgerichte manier om te gaan met vervelende gedachten, gevoelens en omstandigheden. Waar we vaak geleerd hebben om die vervelende gedachten en gevoelens op te lossen, kwijt te raken, te vermijden, af te leiden, …. (korte termijn effect), leert ACT je om een meer accepterende houding aan te nemen. Die gedachten en gevoelens zijn er namelijk toch wel, ze zijn inherent aan het leven. Je leert om ze bij je te dragen, om er niet steeds tegen te hoeven vechten. Eigenlijk leer je om flexibel om te gaan met de obstakels die je tegenkomt en je vervolgens steeds weer te richten op wat voor jou waarde(n)vol is (lange termijn effect). Je creëert ruimte, zodat je kan blijven investeren in dat wat jij écht belangrijk vindt (waarden). Je zult merken dat ze nog best eens om aandacht vragen (ja-maars). Prima, merk het maar op en richt je vervolgens weer op wat jij wil, een waarde(n)vol leven.
Je leert dus om op een andere, gezondere manier om te gaan met je problemen en vergroot daarmee je mentale veerkracht. In dit proces zijn opmerkzaam zijn, bewustwording, je waarden (leren) kennen en overgaan tot waardengericht handelen belangrijke aspecten.
ACT is een bewezen effectieve vorm van gedragstraining voor therapie en coaching.
Kernprocessen
ACT bestaat uit 6 kernprocessen, die allemaal nauw met elkaar samenhangen:
– Acceptatie: Het zinloze gevecht met vervelende gedachten, gevoelens en sensaties staken en de bereidheid op te brengen ze de ruimte te geven, ze er te laten zijn. Ze zijn er namelijk toch wel, ze zijn inherent aan het leven.
– Defusie: Het afstand nemen van je gedachten, zodat ze je niet zo beïnvloeden. Zo van, ik heb die gedachte wel maar ik bén niet die gedachte.
– Zelf als Context: Jezelf van een afstand kunnen bekijken (het observerende zelf), los van de rollen die je vervult, en de eigenschappen die je jezelf toedicht. Het gaat ook over hoe je met jezelf om wilt gaan.
– Hier en Nu: Het in contact kunnen komen en bewust stil kunnen staan bij de ervaringen van het moment in plaats van functioneren op de automatische piloot die vaak op de toekomt of het verleden is gericht.
– Waarden: Ontdekken wat jij als persoon echt belangrijk vindt in het leven. Het duidelijk krijgen van jouw eigen waarden, om richting te geven aan een, voor jou, zinvol leven.
– Toegewijd Handelen: Leven naar je waarden door ernaar te handelen. Dus: dingen ondernemen op basis van jouw waarden en je niet laten leiden door de hobbels en obstakels op je pad.
Gezamenlijk zorgen deze 6 kernprocessen voor psychologische flexibiliteit, mentale veerkracht. Je kunt flexibeler omgaan met de grillen van het leven en ervaart ruimte om te kiezen voor wat echt belangrijk is voor jou.
Je loopt (Toegewijd Handelen) over het pad van je Waarden,
terwijl je bereid bent om moeilijke gedachten, gevoelens en omstandigheden actief tot je te nemen (Acceptatie).
Je ziet gedachten als gedachten. Je verstand loopt achter je aan, in plaats van dat jij achter je verstand aan loopt (Defusie).
Op je weg oefen je met alles wat je voelt en ervaart gefocust tot je te nemen (Hier en Nu).
En terwijl je loopt, ben je je bewust van jezelf, handel je uit compassie, en ga je op in wat je doet (Zelf als Context),
op weg naar het leven dat je eigenlijk zou willen hebben.